IV. Muzea Mickiewicza na świecie
Najstarszym spośród muzeów mickiewiczowskich na świecie jest niewątpliwie Muzeum Mickiewicza w Paryżu przy Bibliotece Polskiej zajmującej dom przy Quai d’Orleans 6, na wyspie Świętego Ludwika. Muzeum zostało założone w 1903 r przez najstarszego syna poety Władysława – zasłużonego biografa swego wielkiego ojca. W Krakowie też istnieje muzeum Mickiewicza składające się z archiwum poety, pamiątek rodzinnych, portretów, rzeźb, biurka przy którym Mickiewicz pracował nad „Panem Tadeuszem” i inne drobne a liczne muzealia bezpośrednio związane z poetą. Muzeum po dramatycznych przejściach II wojny światowej istnieje do dzisiaj. Zajmuje kilka sal Biblioteki Polskiej, zawiera ciągle najcenniejsze pamiątki, rękopisy, a także bogatą ikonografię Mickiewicza.
Drugie niewielkie muzeum, czy może izbę pamięci poświęconą poecie zorganizowano w Wilnie w Zaułku Zamkowym (obecnie Pilies) jeszcze przed I wojna światową, w domu, w którym Mickiewicz mieszkał w 1822 r. i gdzie, jak głosi tradycja, pisał „Grażynę”.
Drugie niewielkie muzeum, czy może izbę pamięci poświęconą poecie zorganizowano w Wilnie w Zaułku Zamkowym (obecnie Pilies) jeszcze przed I wojna światową, w domu, w którym Mickiewicz mieszkał w 1822 r. i gdzie, jak głosi tradycja, pisał „Grażynę”.
W 1911 r. w jednym z pokoi dawnego mieszkania Mickieiwcza odkryto pod papierowymi tapetami marmurową tablicę z napisem: „Tu pisana Grażyna 1822”. Pokój ten stał sie małym muzeum poświęconym jego pamięci. W stulecie śmierci Mickiewicza w 1955 r. dom został przez władze Republiki Litewskiej odrestaurowany, zaś w 1979 r. przystąpiono do prac adaptacyjnych z przeznaczeniem na cele muzealne. Zajmujące dwa pokoiki mieszkalne muzeum Mickiewicza otwarto w 1983 r. jako oddział Muzeum nauki Uniwersytetu Wileńskiego. Ze zbiorów tego właśnie muzeum pochodzi większość eksponatów, w tym kopie oryginalnych dokumentów z okresu studiów Mickiewicza na Uniwersytecie Wileńskim. Ekspozycja stała nosi tytuł „Mickiewicz a Litwa”.
Chronologicznie trzecie muzeum Mickiewicza na świecie zorganizowano już w wolnej Polsce, w rodzinnym domu rodziców poety – Mikołaja i Barbary Mickiewiczów w Nowogródku i udostępniono je zwiedzającym równo rok przed wojną, 11 września 1938 r. Niestety wojna właśnie rozproszyła pamiątki, dom zaś został zniszczony. Po 1944 r, Nowogródek znalazł się w obrębie Republiki Białoruskiej. W ciągu dziesieciu lat udało się odbudować dom, zebrać część umeblowania i w setną rocznicę śmierci poety Muzeum Adama Mickiewicza został otwarty ponownie. Warszawskie Muzeum Mickiewicza przesłało do Nowogródka kopie portretów i eksponaty. Zabrano także meble z okolicznych dworów, które poeta odwiedzał przed zesłaniem w głąb Rosji w 1824 r.
|
Trzeba tu dla całości obrazu powiedzieć kilka słów o warszawskim muzeum poświęconym poecie obecnym Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, które założone w 1950 r., a otwarte dwa lata później, przez wiele lat nosiło nazwę Muzeum Adama Mickiewicza. Na rok 1948 przypadało bowiem 150-lecie urodzin poety. |
|
Opracowała P. Mireille Witek